Verantwoording voor rebellie
We keken allemaal mee naar de demonstratie die zich afgelopen zondag ontvouwde tot pure muiterij in Amsterdam en Eindhoven, gevolgd door de oproep om nog meer rellen te veroorzaken in allerlei gemeenten in Nederland. Het is niet moeilijk om toe te geven dat wat hier gebeurt op z’n minst onethisch is. Waarom zijn er dan toch zo veel mensen die zich voelen aangesproken tot het op een agressieve manier protesteren tegen het Coronabeleid van de overheid?
Terwijl ik zit te schrijven hoor ik op de radio dat de politie zich klaar maakt voor weer een onrustige avond, in verband met geplande rellen. Social media staat vol met enerzijds mensen die zich totaal niet lijken te vinden in de protesteerders, en anderzijds mensen die zeggen zich niet te laten opsluiten door de overheid. Wanneer is rebellie wél ethisch verantwoord? Politiek filosoof John Locke omschrijft in zijn Second Treatise in welke gevallen rebellie tegen de staat wel of niet legitiem is. Een regering die ernaar streeft de gezondheid, vrijheid en eigendommen van haar burgers te beschermen, verdient gehoorzaamheid. Dit lijkt logisch, een goed functionerende overheid verwacht geen opstand, en in dit geval is rebellie niet legitiem. Een opstand is volgens Locke wel legitiem bij een regering die systematisch rechten van haar burgers probeert te schenden. Bij een overheid die geen bescherming biedt aan de gezondheid, vrijheid en eigendommen van haar burgers.
Hiermee wordt in mijn ogen de kern van de situatie in Nederland van de afgelopen dagen pijnlijk duidelijk. Heus niet alle demonstranten en relschoppers zullen op de hoogte zijn van het werk van John Locke, of zijn legitimatie van rebellie, maar de intentie is gelijk. De burgers die op het Museumplein tegen de politie terugvochten zijn mannen en vrouwen die overtuigd zijn van het feit dat de regering de rechten van de burgers doelbewust schendt. Een avondklok lijkt immers het tegenovergestelde van het beschermen van hun vrijheid. Het lijkt erop dat er voorbijgegaan wordt aan het feit dat de Coronamaatregelen in de eerste plaats zijn ingevoerd ter bescherming van hun gezondheid.
Wat over blijft is de vraag hoe de regering deze mensen gaat overtuigen van hun goede intentie, die er vast en zeker zal zijn. De personen die verantwoordelijk zijn voor het beleid in deze tijd hebben een zware last op hun schouders met deze vraag. In een tijd van crisis is het eenvoudig om een schuldige aan te wijzen. Maar de schuldige is in dit geval het virus, of hooguit de persoon die besloot een vleermuis te eten in Wuhan.
